انتهای منظومۀ خورشیدی ما کجاست؟

از سایت: ار اف ای

نوشتۀ آرش ادیب زاده

انتهای منظومۀ خورشیدی ما کجاست؟ آیا این منظومه دارای مرز است یا خیر؟ و آن سوی این مرز چه می‏گذرد؟ سئوالاتی که همواره برای پژوهش‏گران و علاقمندان به علم اخترشناسی مطرح بوده است. ولی اکنون با رسیدن دو فضاناو امریکایی "ویجر۱" و "ویجر ۲" به دورترین نقاط منظومۀ خورشیدی، دانشمندان می‏توانند به بسیاری از این سئوالات پاسخ دهند.

محمد حیدری ملایری

آقای دکتر محمد حیدری ملایری، شما "اخترفیزیکدان" رصدخانه‌‏ی پاریس هستید. آیا منظومۀ خورشیدی ما دارای مرزی است یا خیر؟ و اگر مرزی دارد، این مرز کجاست و چه ویژگی‏هایی دارد؟
این پرسش برای اخترفیزیک از اهمیت بسیار برخوردار است. چون برای شناختن ویژگی‏های فیزیکی فضای بین ستارگان لازم است. می‏دانیم ستارگان در این فضای اندراختری به‏وجود می‏آیند. منظومه‌‏ی خورشیدی تشکیل شده است از یک ستاره که خورشید است و تقریباً ۹۹ درصد جرم کل را در خود متمرکز کرده، به اضافه‌‏ی هشت سیاره‏ی عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون.
البته پلوتون هم هست که تا سال ۲۰۰۶ آن را نهمین و دورترین سیاره‏ی منظومه‌ی خورشیدی می‏دانستند. ولی امروزه به دلیل‏هایی از رده‏ی سیاره‏های عادی کنار گذاشته شده است. فاصله‏ی پلوتون از خورشید، در حدود ۴۰ برابر فاصله‏ی زمین از خورشید است. پلوتون هر ۲۴۸ سال، یک بار به گرد خورشید می‏گردد.
توضیح کوتاهی در باره ‏ی واحدی که برای اندازه‏گیری فاصله ‏ها به ‏کار می‏رود: مسافت‏ های نزدیک به خورشید را بر حسب واحدی بیان می‏کنند که "یکای اخترشناختی" نام دارد. "یکای اخترشناختی" عبارت است از فاصله‏ی زمین تا خورشید که به‏طور میانگین ۱۵۰ میلیون کیلومتر است. پس فاصلۀ پلوتون ۴۰ یکای اخترشناختی از خورشید است.
از این پلوتون که دورتر بشویم، منطقه‏ای هست که تشکیل شده از میلیون‏ها جسم ریز و درشت، از اندازه‏ی تخته‏ سنگ‏ها گرفته تا بزرگ‏ترین‏شان که از پلوتون هم بزرگ‏تر است. باز هم که از خورشید دورتر بشویم، باید ۲۷۰هزار یکای اخترشناختی را پشت سر بگذاریم تا به ستاره‏ی همسا‏یه‏ی‏ خورشید برسیم.
برگردیم به سئوال مرز منظومه‏ی خورشیدی؛ این مرز نمی‏تواند مرز نور خورشید باشد، چون نوری که از خورشید گسیل می‏شود، کم‏کم جذب مواد سرراه می‏شود، بی آن‏که مرز مشخصی را تعیین کند. نیروی گرانشی خورشید هم همین‏طور. رفته‏ رفته ضعیف‏تر می‏شود، ولی تا بی‏کران ادامه دارد. پس نیروی گرانشی هم مرزی را به‏وجود نمی‏آورد.
اما منظومه‏ی خورشیدی دارای مرز است. این مرز زاییده‏ی باد خورشیدی است. باد خورشیدی عبارت است از این‏که خورشید از طریق جو بالایی‏اش، دائماً مقداری از جرم خود را به صورت ذره‏های باردار از دست می‏دهد. این باد خورشیدی بر اثر میدان مغناطیسی خورشید و انفجارهایی که در سطح و تاج آن روی می‏دهند، تأمین می‏شود.
ذره‏های باردار با سرعت ۱۰۰۰ کیلومتر در ثانیه پرتاب می‏شوند و مانند گازی که دارای دمای بسیار است، به خارج از منظومۀ خورشیدی رانده می‏شوند. از طرف دیگر، محیط بین ستارگان بسیار سرد است. دمای آن در حدود منهای ۲۰۰ درجه‏ی سانتی‏گراد است. به همین سبب باد خورشیدی حباب عظیمی به‏وجود می‏آورد، به گرد خورشید. البته نه مثل حباب صابون. بلکه مانند بخاری که در هوای سرد از دهان خارج می‏شود.
باد خورشیدی گرم با گازهای سرد فضای اندراختری برخورد می‏کند و آن گازها را متراکم می‏کند. از برخورد این دو، مرزی به‏وجود می‏‏آید که مرز منظومه‏ی خورشیدی ماست و آن را "هورمرز" می‏گوییم. فاصله‏ی هورمرز از خورشید، در حدود ۱۰۰یکای اخترشناختی است. البته بخش مهمی از دانسته‏های ما در باره‏ی این ناحیه‏ی منظومه‏ی خورشیدی، نگریک یا تئوریک است.

آیا تاکنون سازمان‏های فضایی بین‏ المللی تلاش و فعالیتی برای مشاهده و بررسی این مرز انجام داده‏اند یا خیر؟

بله؛ ولی داستان جالبی دارد. سازمان فضایی امریکا "ناسا"، در سال ۱۹۷۷ دو فضاناو به فضا پرتاب کرد، به نام‏های ویجر۱ (Voyager) و ویجر ۲، برای مطالعه‏ی سیاره‏های بزرگ منظومه‏ی خورشیدی، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون.
این دو فضاناو که هرکدام به اندازه‏ی یک خوردرو کوچک ۷۰۰ کیلوگرمی بودند و چند دستگاه اندازه‏گیری داشتند، تا سال ۱۹۸۹، یعنی به مدت ۱۲ سال، آگاهی‏های بسیار ارزش‏مندی از این سیاره‏ها و ماه‏های آن‏ها به زمین فرستادند. دست‏آوردهای این فضاناوها تصور ما را نسبت به این سیاره‏ها و بسیاری از جنبه‌‏های منظومه‌‏ی خورشیدی تغییر دادند.
آخرین مأموریت آن‏ها در باره‌ی نپتون و ماه‏های این سیاره بود که در سال ۱۹۸۹ انجام شد. در آن موقع، یکی از فضاناوها ۴۰ یکای اخترشناختی و دیگری ۳۱ یکای اخترشناختی از زمین فاصله داشتند.
ناسا از پیش تصمیم گرفته بود که بعد از به‏انجام رسیدن نپاهش سیاره‏های بزرگ منظومه‏ی خورشیدی، این دو فضاناو را به بیرون از منظومه‏ی خورشیدی بفرستد. بنابراین از ۱۹۸۹ مأموریت این دو عوض شد و آن‏ها در دو جهت مختلف، به بیرون از منظومه‏ی خورشیدی روانه شدند، با سرعت ۶۰هزار کیلومتر در ساعت.
آخرین تصویری که یکی از آن‏ها از کره‏ی زمین، در سال ۱۹۹۰ گرفت، زمین را مانند نقطه ی‏ پیش‏پا افتاده‏ای در زمینه‏ی تاریکی نشان می‏داد، چون فاصله بسیار دور بود و زمین و پیرامون آن، از خود نوری ندارند.
یکی از فضاناوها در سال ۲۰۰۴ و دیگری در سال ۲۰۰۷ به جایی رسیدند که به آن شوک پایانی می‏گویند. در این ناحیه، سرعت باد خورشیدی به دلیل‏هایی، یک‏باره افت می‏کند. در آن موقع، فاصله‏ی فضاناو اول از زمین، ۹۴یکای اخترشناختی و دومی ۸۴یکای اخترشناختی بود.
تازه‏ترین خبرهای علمی از این فضاناوها در ماه ژوئن همین امسال (۲۰۱۱) در مقاله‏ای پژوهشی به‏چاپ رسیدند. در این مقاله، پژوهش‏‏گران با استفاده از داده‏های این فضاناوها، این مسئله را مطالعه کردند که آیا نظریه‏ها یا نگره‏هایی که بعضی ویژگی‏های فیزیکی باد خورشید را در ناحیه‏ی مرزی پیش‏بینی می‏کنند درست‏اند یا نه. چیزی که جالب است، این است که ظاهراً هورمرز، آن‏طور که پیش‏بینی می‏شده، باریک نیست. بلکه پهنای‏اش از آن‏چه تصور می‏شده، بیشتر است.
نتیجه‏ی جالب دیگر، کشف حباب‏های مغناطیسی به قطر میلیون‏ها کیلومتر در منطقه‏های مرزی منظومه‏ی خورشیدی است. این‏ها را هم نظریه‏ها پیش‏بینی نمی‏کردند و پی‏آمدهای این کشف بسیار مهم‏اند.

پس از این‏که این دو فضاناو ویجر ۱ و ۲ از مرز منظومه ‏ی خورشیدی گذشتند، چه اهدافی را دنبال خواهند کرد؟

تصویری از ویجر 1

این دو فضاناو همین‏طور سفرشان را در فضای اندراختری ادامه خواهند داد و اندازه ‏گیری‏های خود را به زمین خواهند فرستاد. فاصله‏‏ی ویجر۱ از زمین، امروز ۱۱۷ یکای اخترشناختی است. یعنی پیامی که از خود گسیل می‏کند، و این پیام با سرعت نور حرکت می‏کند، بعد از ۱۶ ساعت به زمین می‏رسد. در مقایسه، نور فاصله‏ی خورشید تا زمین را که ۱۵۰ میلیون کیلومتر است، در کمی بیشتر از هشت دقیقه طی می‏کند.
باید دانست که این دو فضاناو، نه تنها دورترین جسم‏هایی هستند که انسان ساخته، بلکه دو جسمی‏اند که انسان بیشترین فاصله را بین آن‏ها به‏وجود آورده است.
انرژی لازم برای کار دستگاه‏ها و گسیل پیام از راکتور هسته‏ای کوچکی است که با پلوتنیوم کار می‏کند و می‏شود انتظار داشت که تا حدود سال ۲۰۳۰، پیام‏های این فضاناوها به ما برسند. بعد از آن، رابطه با زمین قطع خواهد شد، چون پیام‏ها انرژی کافی را برای درنوردیدن فضا نخواهند داشت.
ولی پس از قطع ارتباط هم، هردو به مسیر خود ادامه خواهند داد. ویجر۱ نزدیک به۴۰هزار سال دیگر، به نزدیکی ستاره‏ای به نامً AC+79 خواهد رسید. ویجر۲ در حدود ۲۹۶هزار سال دیگر، از نزدیکی ستاره‏ی "تیشتر" درخشان‏ترین ستاره‏ی آسمان کره‏ی زمین خواهد گذشت.

آیا احتمال دارد که این دو فضاناو در سفر طولانی خودشان در کهکشان، در منظومه‌‏های دیگری، با موجودات هوشمند برخورد کنند و این فضاناوها به دست آن‏ها بیافتند؟

این احتمال صفر نیست و به همین علت، ناسا کوشیده که اگر روزی این فضاناوها به دست آن تمدن‏های فرضی بیفتند، آگاهی‏هایی در باره‏ی زمین و انسان به آن‏ها بدهد. هریکی از این فضاناوها دارای صفحه یا دیسکی است که اطلاعات فراوانی در باره‏ی کره‏ی زمین، تمدن انسان و از این قبیل چیزها در آن ضبط شده است.
این صفحه دربرگیرنده‏ی ۱۱۶ تصویر از انواع و اقسام چیزهای زمین، چهره‏ها و پیکره‏های گوناگون انسان‏ها و جانواران جورواجور است. هم‏چنین صداهای بسیاری را ضبط کرده‏اند، مانند صدای باد، پرندگان، دریا، زبان‏های گوناگون، "سلام" به ۵۵ زبان و هم‏چنین پیام‏های رییس جمهور وقت امریکا، جیمی کارتر و دبیرکل سازمان ملل در آن زمان، کورت والد هایم.
علاوه بر این‏ها، فیلم کوتاهی، حرکت جسم‏های گوناگون را در کره‏ی زمین نشان می‏دهد. روش خواندن این صفحه‏ها، برای دیدن فیلم‏ و تصویرها و شنیدن صداها هم به زبان نشانه‏ها، روی پلاکی هک شده است. این صفحه، هم‏چنین اطلاعاتی دارد در باره‏ی جای کره‏ی زمین در کهکشان.
دانشمندان ناسا این اطلاعات را با استفاده از ارزش پایاهای فیزیکی بیان کرده‏اند. به ‏ویژه جابه‏جایی کوآنتومی الکترون اتم هیدروژن که فراوان‏ترین عنصر گیتی است. فرض بر این بوده که هر تمدن پیشرفته‏ای در کهکشان باید آن پایا‏های فیزیکی را بشناسد و با تفکر پیدا کند که زمین ما در کجای کهکشان قرار گرفته است.

متن استعفا نامه ی شیطان

پروردگار محترم: با سلام: احتراما، اینجانب ابلیس معروف به شیطان، بدین وسیله اعلام میدارم با توجه به بررسی‌های به عمل آمده و گزارشات  واصله و همچنین با نظر به سوابق و کارنامه ی جمهوری اسلامی طی سی سال فعالیت مستمر، علی رغم تمام توجهات حضرتعالي به اين حقير، استعداد این رقیب جدید برای فریب و بدبخت نمودن بشر و سقوط  بشریت بیشتر از بنده بوده است و اینجانب پی به اشتباهات خود برده ام و احساس ندامت و پشیمانی میکنم. لذا با توجه به کهولت سن و جلوگیری از هرگونه سواستفاده جمهوری اسلامی از نام و فعالیتهای بنده و  رفع هرگونه ابهام در مورد جانشینی بنده، استعفای خود را اعلام میدارم و تقاضای رسیدگی به استعفا و حذف نام شیطان از اینجانب و انتقال آن به تنها جانشین برحق این سمت که همانا نظام جمهوری اسلامی  است، را دارم . متمني است پيرو تبصره سوم بند اول قرارداد آفرينش، مورخ 1/1/2 منعقده فيمابين حضرتعالی و اينجانب،  با استعفای اين حقير و واگذاری این مسولیت به جمهوری اسلامی موافقت بفرمایید. بديهي است مِن بعد، با حضور جمهوری اسلامی، اينجانب هيچگونه مسئوليتي را در قبال فریب و بدبختی  بشر و سقوط بشریت، نخواهم پذیرفت. و من الله التوفيق. فرشته ی فریب خورده ی سابق (شیطان مستعفی) جوابیه خدا به نامه درخواست استعفای شیطان  جناب شیطان رجیم با سلام خدمت شما فرشته زحمتکش، پیرو درخواست استعفای واصله از جانب شما باید به عرض برسانم که چند صباحی است که بدلیل  فعالیتهای جمهوری اسلامی، سمت بنده هم تغییر یافته و حیطۀ اختیارات اینجانب نیز محدود گشته  است و مسئولیتهای اینجانب به ولی فقیه واگذار شده است! بنابراین متأسفانه بنده در حال حاضر  صلاحیت قانونی در رسیدگی به در خواست حضرات عالی را نداشته، لذا توصیه می نمایم درخواست خود را به همراه اصل کارت ملی و اصل کارت پایان خدمت و فرمهای الف1 و الف2 والف3 به دفتر ولی فقیه ارسال و از محضر ایشان کسب تکلیف نمایید. من الولی الفقیه التوفیق نماینده ولی فقیه در آسمانها ( پروردگار سابق!)

عارف قزوینی

28 مرداد 1332

یازده عکس از امروز تهران یعنی 58 سال بعد از کودتای ننگین 28مرداد32!بعد از کودتای ننگین به دوران دروازه های تمدن رسیدیم که حلبی آبادها در اطراف شهرهای بزرگ و بخصوص تهران رواج پیدا کرد و بعد به دوران پر برکت حکومت عدل اسلامی رسیده ایم که از حلبی آبادی به کارتن خوابی نزول کرده ایم!

در انتها هم فیلم سال 32 از تهران را میبینیم

پلنگ صورتی

این تصویر مربوط به کارتون پلنگ صورتی در حدود 39 سال پیش است. وقتی که

پلنگ صورتی چمدونشو میبنده که بره سفر توریستی ، چهار کشور رو انتخاب
میکنه که یکی ازاین کشورها ایرانه!!

امام محمد باقر و انیشتن

روزی امام محمدباقر به انیشتین فرمود: یا انیشتین. انیشتین رویش را برگرداند و گفت بله پسر رسول خدا. امام فرمود اول صدایم را شنیدی یا مرا دیدی؟ انیشتین گفت اول صدایتان را شنیدم. امام فرمود پس چرا می‌گویی سرعت نور از صوت بیشتر است. انیشتین از تئوری خود پشیمان شد و فورا برای اسلام(apply ) کرد